‘Mr. McKee is punctueel, dus ben op tijd.’
‘Het tikken op uw toetsenbord kan Mr. McKee afleiden, dus liever geen laptops op de eerste rijen.’
‘Houdt er rekening mee dat Mr. McKee stevige meningen verkondigt over politiek, religie en maatschappij.’
We zijn gewaarschuwd. Deze en andere huisregels moeten ons vier dagen bij de les houden. De les van Robert McKee in Storywriting. McKee is een autoriteit op dit gebied. Zijn Story Seminars zijn al jaren over de hele wereld druk bezocht. Nu zijn ruim 150 schrijvers en aspirant schrijvers van elk continent vertegenwoordigd in Killarney, Ierland. Ik ben er een van.
De door hem zelf zo genoemde Stalinistische wijze van orde houden werkt. Maar hoe kan het ook anders? Alle ingrediënten zijn aanwezig om bij de les te blijven. Zijn enorme kennis van het vak. Het feit dat schrijvers van scripts van wereldberoemde films en tv-series (Breaking Bad, Game of Thrones, A fish called Wanda) ons voorgingen in de klas van McKee. En niet te vergeten het vermogen van deze man – acteur, toneel- en filmschrijver en docent – om een publiek als geen ander te blijven boeien.
Op Sokratische wijze neemt McKee ons mee in zijn wereld van ‘mastering the form of story’. Hij stelt ons vragen. Het antwoord is vrijwel nooit goed genoeg. Het is een aanleiding om ons te vertellen hoe het dan wel zit. ‘Een verhaal is het krachtigste middel dat we hebben om betekenis te geven aan ons leven.’ Zijn verhaal is een aaneenschakeling van krachtige statements, one-liners en ogenschijnlijk toevallige anekdotes. ‘Talent en smaak zijn genen’. ‘Feiten zijn niet de waarheid. Waarheid is waarom en hoe iets gebeurd.’
Vier dagen lang laten we ons met overgave drillen in McKee’s kijk op hoe je een goed verhaal goed vorm geeft. In de pauzes en avonden na de lessen neemt de lesstof en het jargon bezit van ons. Argwaan ook. Niets is wat het lijkt namelijk, niet in het leven en zeker niet in verhalen. Wat we zeggen is niet hetzelfde als wat we bedoelen. We zien ons zelf als protagonisten en ontdekken antagonistische krachten die ons tegenwerken in de keuzes die we moeten maken. In alles herkennen we een inciting incident en climax, plot, subplot, een heimelijke wens – unconsious desire – en een barrière – gap – die ons van de vervulling ervan afhoudt.
We sluiten het seminar af met een analyse van Casablanca. In deze film komt alles wat we leerden samen. McKee eindigt met het zingen van het liedje uit de soundtrack: As time goes by. Ingetogen, kwetsbaar, zonder begeleiding. Een staande ovatie volgt.
Gaat dit nu ook beklijven? 32 Uur college volgen leidt niet automatisch tot 150 succesvollere schrijvers. McKee laat zien hoe je het schrijversambacht vorm geeft. Hij biedt inzicht hoe communicatie werkt door het publiek centraal te stellen. En hij werpt fundamentele vragen op. Wat ben jij bereid op te offeren voor je schrijverschap?
Verwarring en een leegte. Dat is wat er bij mij overblijft na de intensieve dagen. In een tweedehandsboekwinkel in het kleine Ierse stadje vind ik de screenplay Swept from the Sea van Tim Willocks. Toevallig lees ik later op de achterflap van Story van McKee wat dezelfde Tim Willocks zegt: ‘Vanaf de eerste keer dat ik het seminar van McKee volgde, heb ik vier screenplays en twee romans verkocht. Dat was me niet gelukt zonder de wijsheid en ispiratie die Robert McKee mij bracht.’
Dit is de eerste stap in de rest van mijn schrijversbestaan. Ik ontkurk een fles en gun mezelf een flinke slok van een ander Iers souvenir. Writers tears.
