‘Als het kan, moet het.’ Het is de titel van een documentaire over schaatsers op natuurijs. Het is een prachtig beeldverslag over Nederlanders die op zoek zijn naar de enige wildernis die Nederland kent. De bevroren wereld van sneeuw en ijs, weg van het vasteland, waar niemand is die er niets te zoeken heeft. Ik moet hier aan denken in het hart van een tropisch regenwoud. Op een immens (stuw)meer in het nationaal park Khao Sok in Thailand om precies te zijn. Ik zit met elf anderen aan een tafel achter een biertje. We varen nadat de zon onder is gegaan op een vlonder langs de randen van de jungle. Af en toe gaat de motor uit; dan hoor je alleen het getsjirp van krekels, het koor van kwakende kikkers en af en toe de schreeuw van een aap. Voorop zit Otto op een accu. Hij bedient een schijnwerper waarmee hij de boomtoppen en het struikgewas afstruint, op zoek naar wild. Nachtsafari. De opbrengst is mager, die nacht. Een paar uilen en een toekan. Twee maanden geleden spotte Otto nog een Maleisische beer. Als het kan, moet het dan ook maar? Dit moreel vraagstuk steekt op reis langs de natuurlijke en culturele schatten van Thailand herhaaldelijk de kop op. Brengen we een bezoek aan de ‘authentieke’ bergvolken in het noorden? En als we het doen, doen we dat dan te voet of op de nek van een olifant? Of huren we een motor, of een quad? Gaan we naar een opvangkamp voor verwaarloosde tijgers bij Kanchanaburi? Je mag er – voor 1000 Baht extra – ook de welpjes voeren. Vleermuizen in hun nachtverblijf in de grotten opzoeken? Aapjes voeren kan op veel plekken. Soms de huisapen van een tempel, een andere keer de ‘wilde’ apen op een onbewoond eiland, vanuit de longtailboot. Ook tijgervissen kunnen gevoerd. Vanuit de boot of gewoon het brood meenemen tijdens het snorkelen in de Golf van Aneman. Dan kun je ze makkelijker bij de staart pakken en ermee poseren voor de foto. Daarna anker uit het koraal trekken en vol gas naar de volgende snorkelhotspot. We hebben onze Nederlandse wildernis perfect beschermd. Met vergunningen, verordeningen, voorschriften, ge- en verboden. Daarom moet het, als het kan. Schaatsen. Op een ander moet je misschien niet altijd willen. Het is we lekker op zo’n vlonder in de jungle zonder alle regeltjes. Net als tussen het riet bij Belt Schutsloot, op gammel ijs. Maar dan 40 graden warmer.
